به گزارش روابط عمومی و بین‌الملل، حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدرضا عصاری استاد حوزه علمیه روز یکشبنه در مراسم سوگواری شهادت امام محمد باقر علیه‌السلام که با حضور اساتید و کارمندان جامعه‌الزهرا سلام‌الله‌علیها در تالار بیداری اسلامی برگزار شد، عنوان کرد: یکی از تلاش‌های عمده امام محمد باقر علیه‌السلام، تبیین اصول رفتاری و اخلاقی در مکتب تشیع در کنار معارف فکری و اعتقادی بود.

اصل محبت یک اصل قرآنی و ریشه دار الهی است

استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: تا قبل از دوران امامت امام باقر علیه‌السلام، نوعا شیعیان، شیعیان محبتی بودند؛ یعنی ملاک تشیع و ملاک شیعه بودن، داشتن محبت اهل بیت پیامبر علیهم‌السلام بود؛ اما بعد از دوران امامت آن حضرت، با تبیین معارف فکری و اعتقادی و همچنین اخلاقی و رفتاری، این فضا تغییر کرد و ملاک تشیع تبیین شد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین عصاری با بیان اینکه اصل محبت یک اصل قرآنی و ریشه‌دار الهی است، گفت: خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى؛ بگو به ازاى آن (رسالت)، پاداشى از شما خواستار نيستم مگر دوستى در باره خويشاوندان».

وی یادآور شد: در برخی روایات محبت اهل بیت علیهم‌السلام، نشانه ایمان شخص معرفی شده است، از جمله پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرمایند: لاَ يُؤْمِنُ عَبْدٌ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ نَفْسِهِ وَ أَهْلِي أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنْ أَهْلِهِ وَ عِتْرَتِي أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنْ عِتْرَتِهِ وَ ذَاتِي أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنْ ذَاتِهِ؛ هيچ بنده‌يى مؤمن نيست تا آنگاه كه من براى او محبوب‌تر از خودش باشم و اهل من براى او محبوب‌تر از اهل خودش و عترت من محبوب‌تر از عترت خودش و ذات من محبوب‌تر از ذات خودش باشد»؛ همچنین از آن حضرت روایت شده: «مَن رَزَقَهُ اللّه ُ حُبَّ الأَئِمَّةِ مِن أهلِ بَيتي فَقَد أصابَ خَيرَ الدُّنيا وَ الآخِرَةِ؛ هر كه خداوند، محبّت اهل بيت مرا روزيش كند، بى‌گمان به خير دنيا و آخرت رسيده است».

استاد حوزه علمیه قم افزود: در روایت دیگری، محبت اهل بیت علیهم‌السلام نشانه سرشت پاک انسان معرفی شده است که همه این احادیث و روایات، نشانه اهمیت محبت اهل بیت علیهم‌السلام است.

آیا محبت اهل بیت علیهم‌السلام برای شیعه کافی است؟

حجت‌الاسلام‌والمسلمین عصاری اظهار داشت: شاید این سؤال مطرح شود که آیا محبت اهل بیت علیهم‌السلام برای شیعه کافی است؟ که امام محمد باقر علیه‌السلام این حقیقت را برای ما تبیین کردند.

وی با اشاره به اینکه در روایات، محبت اهل بیت علیهم‌السلام را در کنار اطاعت از دستورات خدا برای شیعه کافی دانسته‌اند، تصریح کرد: در زمان اهل بیت علیهم‌السلام، این فکر باطل وجود داشت که اگر فردی به دستورات خداوند عمل نمی کرد، محبت اهل بیت علیهم‌السلام برای آن فرد کافی است و در قیامت سعادتمند است و متأسفانه این فکر امروز هم وجود دارد.

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه با اشاره به روایتی از جابر بن یزید جعفی از اصحاب امام باقر و امام صادق علیهماالسلام که 18 سال محضر امام محمد باقر علیه‌السلام را درک کرده و حدود 70 هزار حدیث از آن حضرت نقل کرده، گفت: امام محمدباقر علیه‌السلام خطاب به جابر بن یزید فرمودند: «ای جابر! کافی نیست که کسی خود را در میان شیعیان بنمایاند آن هم با این بهانه که دوستدار ما اهل بیت است، به خدا سوگند شیعه ما کسی نیست جز آن که تقوا ورزد و اطاعت از خداوند کند. شیعیان ما جز به تواضع و خشوع و امانت و کثرت یاد خدا و روزه و نماز و نیکی به والدین و رعایت همسایگان و فقیران و ضعیفان و ایتام، به راستگویی و تلاوت قرآن و نگه داشتن زبان از مردم جز به نیکی شناخته نمی شوند. شیعیان امین خاندان خود در همه چیز هستند».

تبیین ویژگی های عبادی، اخلاقی و اجتماعی شیعه در بیان امام محمد باقر علیه‌السلام

حجت‌الاسلام‌والمسلمین عصاری تصریح کرد: امام محمد باقر علیه‌السلام در این روایت، 12 صفت را برای شیعه بیان فرمودند و پس از آن، جابر بن یزید عرض کرد که اگر اوصاف شیعه این است ما کسی را نمی‌شناسیم که همه این صفات را داشته باشد.

وی با بیان اینکه ادعای تشیع به این سادگی نیست، به تبیین ویژگی‌های عبادی، اخلاقی و اجتماعی که در این حدیث بیان شده است، پرداخت و گفت: شیعه اهل بیت علیهم‌السلام کسی است که اهل ذکر و یاد خدا باشد، اهل تلاوت قرآن و همچنین اهل نماز و روزه باشد.

استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: تلاوت قرآن یکی از نشانه‌های شیعه است که متأسفانه مورد غفلت بسیاری از ما قرار گرفته است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین عصاری ادامه داد: در روایات آمده خانه ای که در آن، قرآن کریم تلاوت می‌شود، چهار خصوصیت دارد از جمله برکت و خیر خانه زیاد می‌شود، ملائکه در این خانه حضور پیدا می‌کنند، شیاطین و وسوسه‌های شیاطین و گناه از این خانه دور می‌شود، همچنین این خانه‌ها برای اهل آسمان می‌درخشند، همانطور که ستاره‌های آسمان برای اهل زمین می‌درخشند.

وی اضافه کرد: پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله خطاب به سلمان فارسی فرمودند: «ای سلمان! قرائت قرآن را فراموش نکن که باعث آمرزش گناهان می‌شود»، همچنین در روایت توصیه شده که مؤمن سزاوار است که حداقل روزی 50 آیه قرآن بخواند.

استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به نزدیکی روز عرفه و غنیمت شمردن این روز برای مناجات با خداوند متعال گفت: در روایات، روز عرفه با شب قدر برابری می‌کند و توصیه شده اگر کسی در شب قدر آمرزیده نشده، منتظر بماند تا در روز عرفه مورد آمرزش قرار بگیرد؛ بنابراین برای حضور در مجالس دعای عرفه، برنامه‌های خود را تنظیم کنیم.

گناه اکثر عذاب‌شوندگان در روز قیامت به واسطه زبان است

حجت‌الاسلام‌والمسلمین عصاری با اشاره به اینکه بخشی از نشانه‌های شیعه ویژگی‌های اخلاقی است، گفت: امام باقر علیه‌السلام در این حدیث، چهار ویژگی اخلاقی برشمردند از جمله شیعه کسی است که از زبان خود درباره دیگران مراقبت شدیدی می‌کند، درباره دیگران غیر از سخن خیر از زبان او خارج نمی شود؛ زبان خود را کنترل می‌کند و فقط در خوبی‌های دیگران زبان خود را رها می‌کند.

وی با بیان اینکه با زبان خود، آبروی دیگران را به حراج نگذاریم، عنوان کرد: گناه اکثر عذاب‌شوندگان در روز قیامت به واسطه زبان است و امام محمدباقر علیه‌السلام در این روایت نسبت به زبان توصیه داشتند.

استاد حوزه علمیه قم همچنین به ویژگی‌های اجتماعی شیعه در این حدیث اشاره کرد و اظهار داشت: شیعیان اهل بیت علیهم‌السلام شناخته نمی‌شوند مگر با گره‌گشایی از دیگران، بنابراین وظیفه شیعه این است که از همسایه‌ها و اطرافیان گره‌گشایی کند.

امروز با تهاجم اقتصادی مواجه هستیم/ تهاجم اقتصادی را به سبک اقتصادی پاسخ دهیم

حجت‌الاسلام‌والمسلمین عصاری با بیان اینکه اهل بیت علیهم‌السلام، خانواده کرامت و بزرگواری هستند، عنوان کرد: امام محمد باقر علیه‌السلام، شیعه‌ای را که در رفع مشکل همسایه و برادر خود گامی برندارد مذمت کرده است، بنابراین سعی کنیم تا جایی که در توان ما هست، به ویژه در این اوضاع اقتصادی به مردم کمک کنیم.

وی تصریح کرد: در این فضای اقتصادی که به فرموده رهبر معظم انقلاب مدظله العالی، جنگ اقتصادی و تهاجم اقتصادی است، با توجه به روایات، هر حمله‌ای را به سبک خودش پاسخ دهیم، یعنی اگر حمله اقتصای است باید اقتصای پاسخ داد.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه پاسخ حمله اقتصادی این است که در این فضا اهل قناعت و صرفه جویی در زندگی باشیم، افزود: یکی از نشانه‌های مؤمن، تقدیر در مشیعت است یعنی زندگی را بر این اساس تنظیم کند که گرفتار نشود و هم خود و دیگران را در این فضای اقتصادی کمک کند تا به لطف الهی این هجمه اقتصادی مانند تمام هجمه‌های دشمن از بین برود.

محبت اهل بیت علیهم‌السلام به تنهایی برای شیعه کافی نیست

حجت‌الاسلام‌والمسلمین عصاری در ادامه با بیان اینکه شیعه اهل بیت علیهم‌السلام اهل امانت است، اظهار داشت: شیعه هم در شیئی که به او امانت داده می‌شود و هم در رازی که به او گفته می‌شود، امین است؛ امام محمد باقر علیه‌السلام همچنین به امانت اجتماعی اشاره کردند و فرمودند: شیعیان ما کسانی هستند که در میان دوستان و اطرافیان، افرادی امین هستند و همه برای رفع مشکلات خود به آنان مراجعه می‌کنند.

وی در ادامه با تصریح بر اینکه محبت اهل بیت علیهم‌السلام به تنهایی کافی نیست، گفت: حضرت خطاب به جابر فرمودند: «برائت از آتش جهنم دست ما اهل بیت نیست، اگر انسان محبت و ولایت ما را داشته باشد و به دستورات خداوند عمل کند ما لغزش‌ها و کوتاهی‌ها را شفاعت می‌کنیم».

استاد حوزه علمیه قم اضافه کرد: بنا به فرمایشات ائمه معصومین علیهم‌السلام، اگر کسی مطیع دستورات خدا بود، دوست اهل بیت علیهم‌السلام و اگر کسی از دستورات خداوند نافرمانی کرد، دشمن اهل بیت علیهم‌السلام است؛ پس دلخوش بودن به محبت صرف کافی نیست که متأسفانه گاهی در مجالس مذهبی تبلیغ می‌شود و برخی جوانان را به این موضوع دلخوش می‌کنند.